Mansur Shamilevich xayrli kun intervyu uchun vaqt ajratganingiz uchun katta rahmat. Travmatolog sifatida qancha vaqt ishlaysiz? Va nima uchun siz shifokor bo’lishga qaror qildingiz?
Xayrli kun, travmatolog, men professor U. S. Islombekov kafedrasida travmatologiya va ortopediya institutida ordinaturani tamomlagach, 2001 yildan buyon 20 yildan ortiq vaqt davomida ishlayapman.
Men oilamizda bittayam shifokor yo’qligi bilan boshlayman. Maktabning so’nggi sinflarida, maktab o’rniga, biz butun sinfni slesar’, tokar’, dizayner-rassom kabi turli mutaxassisliklar bo’yicha o’qitishardi va tibbiyot yo’nalishi ham bor edi, ya’ni bemorga g’amxo’rlik qilish uchun kichik tibbiy yordamchi. Ushbu treningni tanlab, haftada bir marta neyroxirurgiya institutining eski binosida bemorlarni tekshirishga yordam berdim. Ish binolarni sanitariya tozalashni saqlash, bemorlarni operatsiyaga tayorlash va shifokorlarga yordam berish edi. Umuman olganda, 2 yil ichida tibbiyotda ishlashni davom ettirishga qaror qildim.
Sizning muvaffaqiyatingiz ishda nima deb o’ylaysiz?
Har bir bemor, qoida tariqasida, har doim individualdir, garchi shikastlanishlar tabiatan o’xshash bo’lsa-da, lekin har bir bemorga individual yondashuvni tanlash, davolanishning to’g’ri taktikasini aniqlash va bemorning tezda tiklanishiga imkon beradigan keyingi reabilitatsiya. iloji boricha va bemor uchun kamroq oqibatlarga olib keladi, amaliyot va tajriba bilan birga keladi. Kasbim mashaqqatlariga qaramay, respublika mustaqilligining dastlabki yillarida ko‘plab shifokorlar kasbni tashlab, yuqori haq to‘lanadigan ishlarga, tadbirkorlikka ketganlarida ham ish stajimni to‘ldirishda davom etganim baxtga muyassar bo‘ldi. Shuning uchun, men ko’plab yaxshi davolanish natijalari va bemorlarimning men haqimda minnatdorchilik bildirishlarini muvaffaqiyatim deb bilaman.
Sizning amaliyotingizdagi eng qiyin holat?
Bunday holatlar juda ko’p, ulardan birini tanlash imqonsiz. Ehtimol, eng og’ir bemorlar avtohalokat va katta balandlikdan yiqilishdan keyin bir nechta suyak sinishi va ichki organlarga zarar etkazadigan bemorlardir. Hayotiy ko’rsatkichlar bo’yicha operatsiyalar har doim juda mashaqqatli va uzoq davom etadi va ketma-ket bir necha soat davom etishi mumkin. Albatta, bunday siljishlardan keyin siz juda charchaysiz, lekin bemor tezda tuzalib ketishini ko’rib, amaliyotingizdagi yana bir og’ir kun kimningdir hayotini saqlab qolganini tushunasiz.
Sizning maslahatingiz sportchilarga mashqlar paytida va o’yin davomida jarohat olmasligi uchun qanday qilib to’g’ri mashq qilish kerak?
Mashq qilish jarayoni ko’p jihatdan sportchining shaxsiy tayyorgarligi darajasiga, uning jismoniy holatiga va psixologik tayyorgarligiga bog’liq. Bu holatda maslahat juda oddiy – mashg’ulotdan oldin va keyin har doim yaxshilab isinib turing, faqat qulay poyabzal va kiyimlarni kiying, ular harakatlarni cheklamaydi va mavsumga mos kelsin, mashg’ulot paytida o’zizni yigib oling va albatta, mashq vohtida kayfiyatingiz ijobiy bo’lishi lozim. Shunda jarohatlar va yomon natijalar ancha kam bo’ladi.
Stress va charchoq belgilari bilan qanday kurashasiz?
Xo’sh, bu erda retseptlar juda ko’p… Ha, bizning kasbimizda stress va charchoq yetarli. Yaxshi komediya yoki aksincha drama (kayfiyatga ko’ra), mazali uy qurilishi kechki ovqat, yaxshi musiqa va, albatta, uxlash ularga qarshi kurashishga yordam beradi, desam, men Amerikani ochmayman (men uxlashni juda yaxshi ko’raman, garchi men har doim yetarlicha uxlamiman). Va menimcha, o’zim uchun dam olishning ajoyib usuli – kechqurun shahar markazida, parkda sayr qilishdir. Men teatrni juda yaxshi ko’raman, lekin, albatta, oxirgi paytlarda u yerga kamroq borayapman, har doimgidek ish yetarli.
Katta rahmat, siz bilan gaplashish juda yoqimli edi!
O‘zbekiston regbi Federatsiyasi matbuot kotibi M. Abdumalikova